Những Lễ Nghi Kiêng Kị Trong Việc Cúng Gia Tiên
Kiêng kị đối với bàn thờ
Bàn thờ là nơi thể hiện sự thành kính và tấm lòng của dân làng đối với Thành Hoàng, Phật Tổ; của con cháu đối với ông bà, tổ tiên. Do đó, cần phải chú ý những lễ nghi kiêng trong việc cúng kiếng.
Đối với bàn
thờ gia tiên, bàn thờ Thành Hoàng, bàn thờ Phật, bàn thờ ở các ngôi đền, miếu,
điện, người ta kị mọi người nhìn thẳng vào. Nên phía trước bàn thờ thường có y
môn, hoặc bức mành, bức trướng. Còn bàn thờ ở gốc đa, bờ giếng thì không cần có
y môn.
Ngày xưa, người ta thường thiết lập bàn thờ ở gian giữa ngôi nhà. Vì vậy, phải kiêng kê giường ngủ ở gian giữa, đối diện với bàn thờ. Người ta cũng kiêng không để những thứ lặt vặt, đồ gia dụng, áo quần, nón mũ lên bàn thờ. Lúc nào cũng phải giữ bàn thờ và đồ dùng được sạch sẽ.
Đọc thêm bài viết “Những Hiểu Biết Về Không Gian Thờ Cúng Hiện Đại”
Kiêng kị trong cúng kiếng đối với bát
hương
Người xưa
bao giờ cũng chăm nom bát hương rất cẩn thận, chu đáo. Hàng năm đến ngày tất
niên, mọi nhà thay bát hương. Thường ngày, người ta kị kê dịch bát hương, kị để
bát hương không đúng giữa bàn thờ. Kị đem đun chân hương, hay đổ tro bát hương
ra đường; mà phải đổ xuống ao hồ, rồi thay tro (hoặc cát) mới vào bát hương.
Người ta cho
rằng, tấm lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên và các vị thần linh được
gửi gắm vào việc thắp hương và được thể hiện qua khói hương, tàn hương.
Thắp hương
phải kiêng số chẵn và cũng kị việc cắm nén hương và bát hương không ngay ngắn.
Các nén hương cùng thắp có chiều cao đốm lửa không bằng nhau. Khi muốn cho ngọn
lửa ở các nén hương không bốc lên nữa; người ta kiêng thổi tắt mà dùng tay phẩy
nhè nhẹ.
Kiêng trong việc cúng kiếng khi đốt vàng mã
Vào những
ngày giỗ và vào dịp tết, các gia đình đốt vàng mã cho gia tiên và Thổ công, Thổ
địa. Đồ hàng mã mua về, sau khi làm lễ cúng, gia chủ đem đốt. Trong khi đốt
phải chú ý một số điều kiêng kị.
Kiêng đốt
không hết. Nếu đốt quần áo, tiền, ngựa… mà không cháy hết; thì quần áo, mũ sẽ
bị thủng, tiền sẽ bị rách; người dưới cõi âm không dùng được, không tiêu được.
Ngựa mà không cháy hết, thì coi như ngựa đó đã bị thương, không cưỡi được. Vì
vậy, phải đốt cháy hết, rồi để nguội và đem tàn tro đổ xuống ao hồ.
Đọc thêm bài viết: Những Kiêng Kị Về Mâm Cỗ Cúng Trong Dân Gian
Kiêng trước
khi đốt, để quần áo, đồ dùng bị rách. Nếu trước khi đốt mà đồ đạc đã bị rách
thì khi đến tay gia tiên dưới âm phủ; những thứ đó cũng bị rách, không dùng
được. Vì vậy, trước khi đốt, phải nhẹ tay.
Trước khi
đốt vàng mã, người ta chia ra từng cỗ một. Mỗi vị một cỗ, sao cho các đồ dùng
dành cho đúng đối tượng.
Trước và
trong khi đốt vàng mã, phải khấn các cụ. Trong lời khấn, gia chủ phải nói rõ cỗ
này của cụ nào; gồm những thứ gì với số lượng bao nhiêu. Nếu không khấn hoặc
khấn sai, thì các vị sẽ không nhận được.